Zdrowe wakacje cz.III - Biegunka podróżnych
W trzeciej części cyklu moich podróżniczych postów “Zdrowe wakacje” postanowiłam poruszyć kwestię biegunki podróżnych, czyli “klęski faraona”. Wielu o niej słyszało… wielu też doświadczyło jej na własnej skórze. Te uciążliwe i przykre dolegliwości potrafią zepsuć niejeden wyjazd, a wymęczeni nią turyści z żalem wspominają egzotyczny urlop. Sama doświadczyłam tego schorzenia w trakcie podróży po Indiach. Na szczęście byłam przygotowana, wdrożyłam szybko skuteczne leczenie i zamiast cierpieć tydzień czy dwa, po 2 dniach stanęłam na nogi:)
Dlatego postanowiłam napisać ten post, byś Drogi Turysto przed wyjazdem (w szczególności na egzotyczne wakacje) mógł się przygotować. Wybierając jako cel podróży rejony dużego zagrożenia, podejmujesz świadomie ryzyko zachorowania. Jednak jako ogromna zwolenniczka podróży, w rym tych egzotycznych i odległych- zamiast Cię do nich zniechęcać, pragnę Cię do nich przygotować.
Czym jest biegunka podróżnych czyli “klęska faraona”?
Biegunką podróżnych określamy zespół objawów spowodowanych zakażeniem przewodu pokarmowego wskutek spożycia skażonej drobnoustrojami żywności lub wody pitnej, występujący u osób podróżujących do krajów o niższym standardzie.
Biegunka, kurczowe bóle brzucha, nudności i wymioty, często gorączka, a czasem i krew w stolcu- oto jak może objawiać się biegunka podróżnych.
Objawy mogą być na tyle gwałtowne, że mogą w szybkim tempie doprowadzić do odwodnienia i zaburzeń jonowych organizmu. Czasem konieczna jest nawet hospitalizacja.
W przeciwieństwie do powszechnych wirusowych biegunek w naszym klimacie- głównym czynnikiem biegunki podróżnych są bakterie.
Głównym winowajcą tych uciążliwych objawów są szczepy enterotoksyczne Escherichia coli (ETEC) i pałeczki Campylobacter.
Do innych czynników infekcyjnych należą bakterie (Salmonella, Shigella), wirusy (Norwalk, adeno- i rotawirusy) oraz pierwotniaki (Entamoeba histolytica, Giardia intestinalis, Cryptosporidium parvum).
W jakich krajach “klęska faraona” dopada najczęściej?
Spójrz proszę poniżej, gdzie ryzyko zachorowania jest najwyższe:
ryzyko małe (<8% osób w ciągu 1–2 tyg.) – Japonia, Australia, Nowa Zelandia, Europa Północna i Zachodnia, Kanada, niektóre kraje karaibskie, Stany Zjednoczone
ryzyko średnie (10–20% osób w ciągu 1–2 tyg.) – Europa Środkowa i Wschodnia, Portugalia, Grecja, kraje bałkańskie, Rosja, Chiny, Izrael, Afryka Południowa, wyspy Pacyfiku, większość wysp karaibskich (np. Jamajka), Argentyna i Chile, Tajlandia
ryzyko duże (20–56%) – Afryka, Ameryka Łacińska, Azja Południowa, Bliski Wschód.
Co robić, jak już dopadnie Cię “klęska faraona”?
Jeśli już dopadnie Cię na wakacjach biegunka podróżnych, możesz sobie pomóc. Twoja wiedza i świadomość mogą uchronić Cię przed hospitalizacją, a nawet mogą przywrócić Ci radość z urlopu. Co możesz zrobić?
Pij płyny, nawadniaj się!
Podstawą leczenia jest nawodnienie w celu wyrównania gospodarki wodno-elektrolitowej. Spożywaj najlepiej płyny o mniejszej osmolarności, poprawiającej wchłanianie w przewodzie pokarmowym. Z łatwością kupisz w każdej aptece doustne płyny nawadniające z elektrolitami.
Leczenie płynowe możesz wspomóc probiotykami i innymi preparatami (jak Smecta, Hidrasek czy Tasectan). Istotna jest też świadoma dieta.
Szerzej o postępowaniu w ostrej biegunce opisałam w innym moim poście: postępowanie w ostrej biegunce u dziecka.
W powyższym poście znajdziesz wiele cennych wskazówek jak radzić sobie w trakcie biegunki (nie tylko u dzieci), polecam ku lekturze.
Czy zażywać antybiotyki?
Muszę wspomnieć o istotnej kwestii w leczeniu biegunki podróżnych- o antybiotykoterapii. W przypadku infekcji wirusowych jest to leczenie absolutnie niezalecane.
Jednak w etiologii biegunki podróżnych dominuje czynnik bakteryjny, uzasadnione jest więc zastosowanie antybiotyków w leczeniu.
Leczenie antybiotykami jest szczególnie zalecane w przypadku biegunki z towarzyszącymi bólami brzucha, skurczami lub gorączką.
Antybiotyki, które stosujemy w leczeniu biegunki podróżnych to: fluorochinolony (np. Ciprofloksacyna), azytromycyna (np.Sumamed) i rifaksymina (np.Xifaxan).
Azytromycyna jest lekiem preferowanym w Azji Południowo-Wschodniej (1 gram jednorazowo lub 500 mg 1 × dz. przez 3 dni). Tam głównym patogenem biegunki podróżnych jest Campylobacter, bakteria wykazująca dużą lekooporność w stosunku do fluorochinolonów.
Fluorochinolony są często stosowane u podróżujących do Ameryki Środkowej i Afryki Subsaharyjskiej.
W ostatnich latach szczególnego znaczenia nabrała rifaksymina, zatwierdzona w leczeniu biegunki podróżnych, wywołanej przez nieinwazyjną Escherichia coli. Lek jest skuteczny w terapii łagodnych biegunek sekrecyjnych występujących w 95% w Ameryce Łacińskiej i Afryce oraz w 90% w Azji Południowej. Rifaksymina nie wchłania się z przewodu pokarmowego i ma znikomy efekt ogólnoustrojowy (stosowana w dawce 2 x 400 mg przez 3 dni).
Doświadczony lekarz w oparciu o wiedzę na temat epidemiologicznych rejonów zachorowań może dobrać skuteczny lek przed podróżą.
Oczywiście możesz zdać się na lokalną opiekę zdrowotną. Jednak jeśli przewidujesz, że z dostępem do takowej może być problem lub jeśli chcesz móc reagować szybko samodzielnie- porozmawiaj przed wyjazdem z doświadczonym lekarzem. Jeśli ten uzna, że warto zaopatrzyć się w leki- wyda receptę. Ja osobiście doświadczona własnymi podróżami, edukuję zawsze podróżniczych pacjentów i rozważając ryzyko zachorowania- zaopatruję ich w leki, jeśli to konieczne- również w antybiotyki.
Oczywiście zawsze zachęcam do zakupienia solidnego ubezpieczenia zdrowotnego przed podróżą. Dobrze zaopatrzona apteczka nie powinna zwalniać nas z tego obowiązku.
Miej proszę również świadomość, że wobec ciężkim chorobom przenoszonym drogą pokarmową, jak żółtaczka typu A czy dur brzuszny, możesz się skutecznie zaszczepić. O szczepieniach zalecanych przed podróżą możesz przeczytać w innym moim poście: zdrowe wakacje-cz.II- szczepienia przed podróżą.
Jak ustrzec się przed zachorowaniem ?
Nie zawsze będziesz mógł się uchronić przed zachorowaniem. Nawet największa czujność i ostrożność nie dadzą Ci gwarancji, że ominie Cię “klęska faraona”.
Na terenach dużego ryzyka zachorowania zalecam zawsze ostrożność. Higiena rąk i posiłków ma podstawowe znaczenie:
Unikaj zakupu żywności z niepewnych źródeł, od ulicznych sprzedawców.
Często myj ręce, zwłaszcza podczas korzystania z toalet i przed każdym posiłkiem.
Myj warzywa i owoce przed spożyciem.
Pij butelkowaną wodę.
Unikaj picia napojów z lodem niewiadomego pochodzenia.
Unikaj konsumpcji niepasteryzowanych produktów mlecznych, sosów przechowywanych w temperaturze pokojowej oraz lodów lokalnej produkcji.
Z własnego doświadczenia wiem, że czasem chęć spożycia apetycznego, ulicznego jedzenia jest większa niż rozsądek. Jedni wybiorą egzotyczne wakacje w hotelu z bezpieczną kuchnią, innych skusi kontakt z lokalną kulturą wraz z lokalnymi przysmakami. To już kwestia świadomego wyboru. Wiedz jednak, że nawet hotelowa kuchnia może być zdradliwa w kraju takim jak Egipt czy Maroko. Dlatego podróżując w rejony zagrożone biegunką podróżnych przygotuj się. Twoja wiedza i dobrze zaopatrzona apteczka mogą przywrócić Ci radość podróżowania i uchronić Cię przed… spędzeniem wakacji w toalecie:)
I już teraz zapraszam do śledzenia moich kolejnych postów.
Zachęcam też do pozostawiania komentarzy.
Jeśli macie jakieś pomysły, sugestie co do kolejnych postów- piszcie śmiało:)
* Treści zawarte w blogu mają funkcję edukacyjną i nie mogą zastąpić osobistego kontaktu z lekarzem.