Stawy biodrowe- dlaczego je badamy?
Droga Mamo- opuszczając wraz ze swoim Maleństwem szpital po porodzie, czytasz w jego karcie wypisowej, iż zalecane jest wykonanie przesiewowego badania USG stawów biodrowych. Często mnie pytasz- dlaczego?
Niemowlęta w naszym kraju kilka tygodni po porodzie badane są bowiem pod kątem dysplazji stawu biodrowego.
Dysplazja biodra to najczęstsza wrodzona wada układu ruchu. W Polsce z dysplazją rodzi się 4% dzieci.
Jest to statystycznie duża ilość, większa niż np. w krajach anglosaskich i Skandynawii, gdzie badanie przesiewowe pod kątem dysplazji bioder nie jest standardem postępowania.
Badanie przesiewowe stawów biodrowych jest badaniem USG- jest bezpieczne, nieinwazyjne, szybkie i dokładne.
Bardzo często Rodzice pytają mnie o zasadność tego badania, o czas, kiedy najlepiej je wykonać i co istotne- czy je powtarzać. W poniższym poście chcę Wam Drodzy Rodzice wyjaśnić, czym jest dysplazja bioder i jaka jest zasadność przesiewowego badania USG.
Czym jest dysplazja stawu biodrowego?
Dysplazja stawu biodrowego to niedostateczny rozwój kości i innych elementów tworzących ten staw. Prowadzi to do trwałego wysunięcia kości z panewki poza staw, czyli do zwichnięcia stawu, co uniemożliwia dziecku prawidłowe chodzenie.
Dysplazja najczęściej jest jednostronna, choć może dotyczyć także obu bioder. Częściej rozwija się u dziewczynek, niż u chłopców.
Dysplazja stawu biodrowego jest wadą wrodzoną. Wynika z nieprawidłowego ułożenia w ciąży, położenia pośladkowego, zbyt małej ilości miejsca wewnątrz macicy, lub predyspozycji genetycznych.
Ryzyko wystąpienia dysplazji stawu biodrowego u dziecka jest większe niż przeciętne (szczególnie u dziewczynek), gdy jego rodzeństwo lub rodzice mieli dysplazję stawu biodrowego lub dziecko urodziło się z położenia pośladkowego.
Dziecko nieleczone lub leczone zbyt późno utyka, a jego chód przypomina chód kaczki. W zaawansowanych postaciach schorzenia niepełnosprawność ruchowa jest znaczna.
Przesiewowe badanie USG stawów biodrowych
Z uwagi na fakt, iż w Polsce rodzi się około 4% dzieci z dysplazją stawów biodrowych i czynnik genetyczny schorzenia w naszej populacji jest znaczny, zaleca się rutynowe badanie przesiewowe stawów biodrowych USG (bezpłatnie w poradniach preluksacyjnych ze skierowaniem z POZ).
USG bioder powinno mieć zrobione każde dziecko do 12. tygodnia życia.
Wada wcześnie wykryta jest łatwo wyleczalna, a dziecko w przyszłości uniknie endoprotezy. Dlatego USG bioder w Polsce zaleca się wykonać u wszystkich niemowląt, zanim skończą 12. tydzień życia.
Ważna uwaga- zbyt wcześnie wykonane badanie, np. około 3. tygodnia życia, najczęściej jest niemiarodajne. Najlepszy czas na jego wykonanie to właśnie 8-12 tydzień życia.
Czy trzeba powtarzać badanie USG bioder?
U większości dzieci wystarczy jedno badanie USG. 90% dzieci ma w pełni zdrowe biodra i wystarczy jedno badanie, żeby to stwierdzić.
Jeśli badanie USG zostało wykonane w zalecanym okresie 8-12tyg. życia dziecka i wykazało, iż stawy biodrowe są prawidłowe, to wrodzona dysplazja nie pojawi się później. Wada ta bowiem jest wrodzona, wynikająca z nieprawidłowego ułożenia w ciąży, zbyt małej ilości miejsca wewnątrz macicy lub predyspozycji genetycznych.
Jedynie w 6-8 proc. przypadków badanie rzeczywiście trzeba powtórzyć. Gdy pierwsze USG wskazuje na minimalnie niedojrzałe biodra, zaleca się odpowiednią pielęgnację i kontrolę po 12. tygodniu życia, aby upewnić się, że biodra dojrzały.
Nierówne fałdki- czy świadczą o dysplazji?
Do lat 80-tych diagnostyka dysplazji bioder opierała się wyłącznie na badaniu lekarskim.
Uważało się, że o dysplazji świadczą pewne charakterystyczne objawy, jak nierówne fałdki skórne na udach czy zmniejszone odwodzenie w biodrach (rozginanie nóżek na boki).
Do dziś Rodzice często mnie pytają, czy te nierówne fałdki o czymś świadczą?
Odpowiadam im, że:
Nierówne fałdki na udach nie świadczą o dysplazji bioder i nie mogą być podstawą do rozpoznania tej wady. Najczęściej występują one u zdrowych niemowląt.
Okazało się bowiem, że u wielu niemowląt niedorozwój bioder występuje mimo braku objawów klinicznych.
Bez diagnostyki USG niemożliwe jest więc rozpoznanie dysplazji bioder i podjęcie leczenia.
Drodzy Rodzice, mam nadzieję, że wiedza o dysplazji stawów biodrowych pozwoli Wam z większą świadomością uczestniczyć w badaniu przesiewowym bioderek Waszego Maleństwa.
Już wkrótce, w kolejnym poście dam Wam wskazówki, jak nosić i jak pielęgnować Niemowlę, by jego zdrowe, lecz jeszcze niedojrzałe stawy biodrowe, mogły rozwijać się prawidłowo (i co najważniejsze- by im nie zaszkodzić).
I już teraz zapraszam do śledzenia moich kolejnych postów.
Zachęcam też do pozostawiania komentarzy.
Jeśli macie jakieś pomysły, sugestie co do kolejnych postów- piszcie śmiało:)
* Treści zawarte w blogu mają funkcję edukacyjną i nie mogą zastąpić osobistego kontaktu z lekarzem.